
Zadzwoń umów się:
Fabian: 605 852 232
Konrad: 603 887 780

Uszkodzenie stożka rotatorów
STOŻEK ROTATORÓW
Uszkodzenie stożka rotatorów i konflikt podbarkowy to najczęstsze przyczyny bólu i niesprawności. Częstość narasta z wiekiem: u pacjentów po 40 r. ż. jego rozerwanie na pełnej grubości zdarza się częściej. Na kompleks stożka rotatorów składają się ścięgna czterech mięśni: podłopatkowego, nadgrzebieniowego, podgrzebieniowe i obłego mniejszego. Stożek rotatorów pełni trzy ważne funkcje: rotacja głowy kości ramiennej, stabilizacja głowy kości ramiennej w zagłębieniu panewki przez docisk głowy do panewki oraz zapewnia równowagę mięśniową
i stabilizuje staw ramienny podczas innych dużych mięśni krzyżujących się z barkiem.
Przyczyny uszkodzenia stożka rotatorów:
-
ciasnota podbarkowa ( ok. 70%);
-
niestabilność barkowa;
-
urazy;
-
stany zapalne stawu ramiennego;
-
sumujące się przeciążenia i mikrourazy barku;
-
w przebiegu chorób: RZS, dna moczanowa, stawy neurotroficzne;
-
ryzyko zwiększa się wraz z wiekiem;
-
częściej kończyna dominująca u pracujących fizycznie, sportowców ( piłka ręczna, siatkówka).

Jedną z przyczyn uszkodzeń stożka rotatorów i występowania cieśni podbarkowej jest rodzaj posiadanego wyrostka barkowego. Wyróżniamy 3 typy:
-
prosty
-
zakrzywiony
-
haczykowaty
Ten ostatni predyspomnuję do zmniejszenia się przestrzeni podbarkowej oraz uszkodzenia struktur, które się tam znajdują. Bigliani w 1991 przeprowadził badania na 140 zwłokach. Przy uszkodzonych stożkach występował w ponad 70% wyrostek haczykowaty. Badania potwierdził w 2002 Gill.

Wewnętrzna ciasnota (Internal impingment) występuje podaczas zakleszczania stożka rotatorów pomiędzy głową kości ramiennej, a tylno-górnym obrąbkiem. Do takiej sytuacji dochodzi podczas maksymalnego odwiedzenia oraz rotacji zewnętrznej (serwis w tenisie, miotacze). W takich sytuacjach dochodzi do stopniowego ścierania i rysowania powierzchni stożka, z czasem prowadząc do większego uszkodzenia (rozdarcia).
Dodatkowe czynniki uszkodzenia stożka rotatorów:
-
wiek;
-
strona dominująca (prawa, lewa);
-
rodzaj wykonywanej pracy.
Objawy uszkodzenia stożka rotatorów:
-
w zależności od etiologii uszkodzenia, objawy mogą:
- pojawić się nagle, bezpośrednio po urazie;
- rozwijać się stopniowo;
-
atrofia mm. stożka rotatorów, głównie nadgrzebieniowegoi podgrzebieniowego ( asymetria barku);
-
osłabienie siły mięśniowej obręczy barkowej;
-
objaw pseudoporażenia ramienia;
-
krepitacje w stawie, uczucie strzelania ;
-
ograniczenie ruchów w stawie;
-
ból w połowie zakresu ruchu , odwiedzenia lub zginania ramienia;
-
ból nasilający się podczas ruchu, samoistnie występującyw nocy.
Diagnostyka:
-
obrzęk, asymetria;
-
wystawanie grzebienia łopatki spowodowane zanikiem mięśni;
-
różnica w zakresie ruchów czynnych i biernych;
-
badanie palpacyjne - wrażliwość przy guzowatości większeji kaletce podbarkowej, jak i ból w okolicy ścięgna głowy długiej m. dwugłowego ramienia;
-
spadek siły mięśniowej ramienia;
-
testy kliniczne.

Leczenie operacyjne – zabieg artroskopii
Uzasadnienie:
-
leczenie zachowawcze nie przyniosło poprawy;
-
doszło do uszkodzenia pełnej grubości jednego lub więcej ścięgien mięśni stożka rotatorów;
-
nastąpiło rozerwanie pełnej grubości ścięgien m. nad- i podgrzebieniowego;
-
nastąpiło rozerwanie masywne;
-
jest wymogiem do wykonywania pracy fizycznej, lub uprawiania sportu.
-
Artroskopia
-
mało inwazyjna technika operacyjne,
-
umożliwia zachowanie prawidłowej funkcji mięśni pola zabiegowego;
-
precyzyjna, zapewnia dokładną diagnostykę;
-
skraca okres hospitalizacji:
szybkie podjęcie rehabilitacji;
Rehabilitacja pooperacyjna
I etap ( 0 - 6 tydzień)
-
ograniczenie ruchomości stawu ramiennego:
-
Unieruchomienie (Temblak , Orteza odwodząca);
-
uśmierzanie bólu:
-
farmakoterapia;
-
fizykoterapia.
-
-
ćwiczenia barku;
-
wzmacniania chwytu;
-
wzmacnianie mięśni obręczy barkowej.
II etap ( 6 – 12 tydzień)
-
ćwiczenia czynne samowspomagane i prowadzone;
-
ćwiczenia w odciążeniu;
-
ćwiczenia czynne, mające na celu zwiększaniezakresów ruchu w poszczególnych płaszczyznach ruchu;
-
ćwiczenia wzmacniające mięśnie stożka rotatorów;
-
stabilizacja;
-
propriocepcja;
III etap ( 4 - 6 miesiąc)
- poprawa siły, mocy i wytrzymałości barku;
- poprawa kontroli nerwowo - mięśniowej i propriorecepcji barku;
- przygotowanie do stopniowego powrotu do aktywności funkcjonalnej;
- codzienne wykonywanie ćwiczeń rozciągających, podtrzymujących.
-
bierne rozciąganie torebki stawowej;
-
wzmacnianie mięśni stożka rotatorów:
-
ćwiczenia izometryczne i izokinetyczne;
-
ćwiczenia wzmacniające przy użyciu taśmy Thera – Band;
-
ćwiczenia z dawkowanym obciążeniem;
-
-
Terapia manualna, masaż obręczy kończyny górnej.
Plan rehabilitacji leczenia zachowawczego
FAZA I (0 – 4 tydzień)
Głównym zadaniem rehabilitacji w tej fazie jest eliminacja dolegliwości bólowych, co stanowi podstawę przejścia do następnego etapu rehabilitacji pacjenta.
Rolą lekarza i fizjoterapeuty jest edukacja pacjenta, motywacja do rehabilitacji i ewentualna zmiana trybu żywieniowego.
Ograniczenia
-
Unikanie ruchów prowokacyjnych, powodujących dyskomfort, ćwiczeń w pełnym zakresie ruchów (ROM – range of motion), wzmacniających.
-
Unikanie ruchu odwodzenia i rotacji ramienia, które zwiększają ryzyko kolizji.
Unieruchomienie
-
Zastosowanie krótkiego temblaku, zwiększającego komfort pacjenta.
Uśmierzanie bólu
-
Zniesienie bólu i dyskomfortu ma istotne znaczenie dla rehabilitacji.
-
Farmakoterapia:
-
Fizykoterapia:
Uruchamianie
Cele:
-
Odzyskanie równej rotacji zewnętrznej i wewnętrznej kończyn górnych, w odwiedzeniu ramienia mniejszym od 90 stopni.
Ćwiczenia:
-
Wdrożenie ćwiczeń wahadłowych Codmana, w celu uzyskania ruchomości.
-
Ćwiczenia bierne ROM, unikanie wkraczania w próg bólu.
-
Unikanie ćwiczeń czynnych wspomaganych.
-
Przejście do ćwiczeń czynnych ROM.
-
Przechodzenie od ćwiczeń biernych do czynnych przy tolerancji pacjenta.
Wzmacnianie mięśni
-
Tensegracja
-
Wzmacnianie chwytu
-
Wykonywanie podstawowych czynności dnia codziennego poniżej kąta 90 stopni.
FAZA II (4 – 8 tydzień)
Rozpoczyna się po wyraźnym ustąpieniu dolegliwości bólowych i tkliwości uciskowej. Nastąpiła poprawa zakresu ruchów biernych i stopniowy powrót funkcji. Głównym celem II fazy jest przywrócenie bezbolesnego ROM w stawie ramiennym, a co się z tym wiąże poprawa siły i wytrzymałości. W trakcie II fazy dochodzi do oceny skuteczności terapii, współpracy między pacjentem, terapeutą a lekarzem ortopedą, oczekiwań pacjenta i zmiany bądź kontynuowanie leczenia.
Ograniczenia
-
Unikanie ruchów prowokacyjnych, powodujących dyskomfort.
-
Wdrażanie ćwiczeń o pełnym zakresie ruchów, wzmacniających.
Uśmierzanie bólu
-
Niezbędne do sprawnej rekonwalescencji.
-
Farmakoterapia:
-
Fizykoterapia:
Uruchamianie
Cele:
-
Odzyskanie podobnego maksymalnego zakresu ruchów jak w przeciwnym stawie ramiennym.
Ćwiczenia:
-
Ćwiczenia ruchowe bierne , czynne wspomagane.
-
Ćwiczenia czynne całego zakresu ruchów.
Ćwiczenia wzmacniające mięśnie
-
Program tygodniowy: 3 treningi, każdy zawiera 3 serie, po 8 – 12 powtórzeń.
-
Wzmacnianie mięśni stożka rotatorów.
-
Przejście do ćwiczeń wzmacniających izometrycznych w łańcuchu zamkniętym:
-
Ćwiczenia wzmacniające przy użyciu taśm Thera – Band w łańcuchu otwartym:
-
Wdrożenie lekkich ćwiczeń izotonicznych.
-
Wzmacnianie mięśnia naramiennego i stabilizatorów łopatki.
FAZA III (8 – 12 tydzień)
Może być rozpoczęta po uzyskaniu pełnego bezbolesnego zakresu ruchów. Brak dolegliwości bólowych oraz tkliwości uciskowej w trakcie ćwiczeń wzmacniających.
Główne cele:
-
Usprawnianie kontroli nerwowo – mięśniowej.
-
Stopniowe przygotowanie do pełnej aktywności funkcjonalnej.
-
Ustalenie programu ćwiczeń rozciągających i wzmacniających, mających na celu podtrzymanie osiągniętych efektów rehabilitacji.
Przy dobrze prowadzonej i monitorowanej rehabilitacji, poprawa na poziomie
z przed urazu może być osiągnięta w czasie od 4 do 6 miesięcy. Cały czas należy zwracać uwagę na ewentualne wystąpienie sygnałów ostrzegawczych: ciągły ból, brak poprawy siły, utraty ruchów. Konsekwencją takich sygnałów jest ewentualny powrót do fazy wcześniejszej, przeanalizowanie całej rehabilitacji i lepsze wykorzystanie metod w niej użytych, konieczność wykonania zabiegu chirurgicznego.
Grafiki wykorzystane ze strony www.shoulderdoc.co.uk
Za zgoda Lennard Funk